Vài nhạc sĩ Việt Nam viết nhạc đương đại

(thư của NS Trần Quang Hải gửi diễn đàn nhacviet)

...Về phía nhạc sĩ sáng tác đương đại, người Việt ít ai biết tới một số nhạc sĩ tiền phong trong lĩnh vực nhạc đương đại tây phương . Tôi có thể kể cho các bạn biết theo sự hiểu biết giới hạn của tôi.

Bên Pháp gồm có cố nhạc sĩ Nguyễn Văn Tường (1929-1996), tốt nghiệp trường cao đẳng âm nhạc nhạc viện Paris về hoà âm (harmony), đối điểm (counterpoint) và soạn nhạc (composition). Anh sáng tác một số nhạc phẩm vào đầu thập niên 60 cho orchestra and ondes Martenot. Tới đầu thập niên 70 anh Tường và tôi hợp tác thực hiện một sáng tác điện thanh (electro acoustical composition) với tên là Về Nguồn . Một sáng tác phối họp thính thị (audio visual technique) đưọc trình bày lần đầu tiên (world premiere) vào tháng 2, 1975 tại Champigny sur Marne và sau đó tại Musee Guimet , Paris vào tháng 4, 1975 . Anh là nhạc sĩ sáng tác Việt đầu tiên đi vào con đường nhạc điện thanh . Anh từ trần vào năm 1996 tại Pháp Anh Tôn thất Tiết (sinh năm 1933) là một nhà sáng tác Việt nam tốt nghiệp tại Âm nhạc viện Paris . Anh sáng tác rất nhiều cho đàn hạc (harp) và dàn nhạc thính phòng (chamber music orchestra) . Được giải thưởng của Unesco với bản Ngũ Hành Sơn . Anh đã viết nhạc cho ba cuốn phim của đạo diễn Trần Anh Hùng (Mùi đu đủ xanh , Xích lô, vv) . Anh vẫn còn liên tục sáng tác và vừa trình bày tại Pháp một số sáng tác của anh tại một festival of contemporary music . Anh Nguyễn Thiên Đạo (sinh năm 1939) là học trò Việt duy nhứt của ông Olivier Messiaen, chuyên về sáng tác tiết tấu (rhythm) . Anh sáng tác một nhạc phẩm đương đại nhân dịp lễ kỷ niệm 1000 năm ngày thành lập thủ đô Thăng Long. Anh Trương Tăng (sinh năm 1936, từ trần 1989 tại Paris) học sáng tác nhạc đương đại tại Paris . Phối hợp nhạc cổ truyền VN (anh đi học với thân phụ tôi -GS Tran Van Khê). Bạn thân của tôi, cùng đi trình diễn nhạc cổ truyền VN với tôi tại Pháp trong hai năm 1975-1976. Biết đàn bầu (tự học) và đàn tranh (học với thân phụ tôi). Anh được giải thưởng ông hoàng Rainier xứ Monaco cho nhạc phẩm anh sáng tác cho 100 cây đàn dàn nhạc giao hưởng . Anh từ trần vào năm 1989 . Trần Quang Hải (1944) học nhạc điện thanh với ông Pierre Schaeffer , cha đẻ nhạc điện tử (father of electronic music) của Pháp . Cùng sáng tác với anh Nguyễn Văn Tường . Liên hệ với các luồng nhạc Jazz, Tùy hứng (Improvized music), Nhạc Thế giới (World Music). Thích trình diễn nhạc tùy hứng , tham gia trên 100 International Festivals of Music trên 50 xứ. Hội viên của SACEM (hội bảo vệ tác quyền Pháp)

Ở Hoa kỳ có nhà sáng tác nhạc Phan Quang Phục (sinh năm 1962) sang Hoa kỳ năm 1982, tốt nghiệp tiến sĩ âm nhạc tại University of Michigan. Hiện là giáo sư (associate professor) về composition và electronic music tại Indiana University) . Người Việt đâu tiên được giải Grand Prix de Rome (lớn nhất vềnhạc đương đại trên thế giới , và được xem là một trong số 6 nhạc sĩ trẻ nổi tiếng nhứt của xứ Mỹ về nhạc đương đại

Ở Úc châu có ba nhạc sĩ : Hoàng Ngọc Tuấn, Nguyễn Mạnh Cường , và Lê Tuấn Hùng Hoàng Ngọc Tuấn được nhiều người Việt biết hơn . Sáng tác nhiều bản tân nhạc (mấy trăm bài), đàn guitar cổ điển rất hay, soạn hòa âm mới cho dân ca, hiện soạn luận án tiên' sĩ âm nhạc và trình diễn guitar đương đại . Nguyễn Mạnh Cường , di cư sang Tân Tây Lan sau 75, học nhạc tại Tân tây lan , chiếm giải nhì với bài Phụng Vũ trong một cuộc thi sáng tác nhạc đương đại của Festival of Young Composers from Asia and Pacific region . Di cư sang Úc, học nhạc tại Sydney Univeristy, ít san'g tác hơn vì gia đình Lê Tuấn Hùng (sinh năm 1962), tốt nghiệp tiến sĩ dân tộc nhạc học của Monash University (Melbourne). Đàn tranh giỏi , Lê Tuấn Hùng đã cùng với vợ là nữ nhạc sĩ Đặng Kim Hiền (huy chương vàng đàn tranh và dân ca tại Việt Nam) phổ biến nhạc cổ truyền VN tại Úc và nhiều nơi khác trên thế giới . Cả hai cũng có sá'ng tác nhạc đương đại mang nhiều màu sắc dân tộc . Có thực hiện 4 CD

Tại Việt Nam có một nhạc sĩ trẻ có rất nhiều triển vọng tên là Vũ Nhật Tân , tuổi ngoài 30 . Tân hiện tại là giáo sư âm nhạc viện Hanoi về sáng tác , là con của GS Vũ Nhật Thăng, giáo sư về lý luận âm nhạc tại âm nhạc viện Hanoi . Tân được gởi đi học nhạc tại Nga, sau đó học nhạc sáng tác hai năm tại Đức, ba tháng tu nghiệp tạ Hoa Kỳ . Đầu năm 2003 , được mời sang dạy nhạc tại Úc châu , Tân được giải thưởng sáng tác nhạc của Pháp và baì bản được trình diễn tại Viẹt Nam, Nga, Đức, Thụy Sĩ , Pháp, Hoa Kỳ, Úc châu .

Tôi tạm ghi một vài người tôi có dịp gặp và tiếp xúc trực tiếp , chuyên về nhạc đương đại để các bạn có một khái niệm về nhạc sĩ Việt trong thế giới nhạc đương đại theo ngôn ngữ nhạc Tây phương .

Chúc các bạn một ngày vui

Tran Quang Hai